Een VGM-Plan, ook wel vaak een V&G Plan genoemd, is een document dat beschrijft hoe er op een projectlocatie samen wordt gewerkt en gecommuniceerd tussen de verschillende partijen. Denk hierbij aan samenwerking tussen de opdrachtgever en opdrachtnemer, maar ook aan de samenwerking tussen meerdere partijen zoals bijvoorbeeld met de onderaannemers.

Het doel van een dergelijk plan is te waarborgen dat risico’s bij het project goed in kaart zijn gebracht, inclusief de betreffende maatregelen om de risico’s te beheersen en te voorkomen . Denk hierbij ook aan de risico’s en (beheers)maatregelen uit omgevingsfactoren. Het plan moet tijdens het bouwproces de aandacht en bewustwording voor veiligheid en arbeidsomstandigheden vergroten en garanderen voor medewerkers maar ook voor omgeving. Daarnaast is het doel van het plan om de coördinatie en samenwerking tussen de verschillende partijen zoveel als mogelijk te optimaliseren.

Deze 2 termen worden, zoals hierboven al kort aangegeven, veel door elkaar gebruikt. V&G staat voor Veiligheid en Gezondheid terwijl VGM de afkorting is van Veiligheid, Gezondheid en Milieu.

Omdat we in de praktijk steeds vaker zien dat milieuvereisten en milieuaspecten meegenomen moeten worden in de projectplannen wordt steeds vaker de naam VGM Projectplan gebruikt in plaats van V&G Projectplan.

Het is wettelijk vastgelegd wanneer een VGM Plan opgesteld moet worden. Dit is namelijk een onderdeel van de Arbowet.

Er moet een plan beschikbaar zijn als:

• de bouw waarschijnlijk langer duurt dan 30 werkdagen en op enig moment meer dan 20 werknemers tegelijk aan het werk zijn;
• de bouw waarschijnlijk langer duurt dan 500 mensdagen;
• wanneer de bouw bijzondere gevaren voor werknemers met zich meebrengt (bijlage II van de Richtlijn 92/57/EEG2).

 De projecten en werkzaamheden die GMB Leidingtechnieken bv uitvoert vallen bijna altijd in de laatste categorie

De gevaren volgens bijlage II van de Richtlijn 92/57/EEG2 zijn:

1. Bedelving, vastraken of vallen;

2. Blootstelling aan chemische of biologische stoffen;

3. Werken met ioniserende straling;

4. Werken in de nabijheid van hoogspanningskabels;

5. Verdrinking;

6. Graven van putten, ondergrondse en tunnelwerken;

7. Werken met een duikuitrusting;

8. Werken onder overdruk;

9. Werkzaamheden waarbij springstoffen worden gebruikt;

10. Werkzaamheden in verband met de montage of demontage van zware geprefabriceerde elementen.

Bij bovenstaande gevaren moet er dus wettelijk gezien een VGM-plan worden opgesteld.  Dus aangezien er bij onze werkzaamheden bijzondere gevaren aanwezig zijn (in geel aangegeven), moet voor onze werkzaamheden een VGM-plan opgesteld worden.

​​​​​​​Ieder VGM Plan moet uiteraard de juiste informatie bevatten. Hierin moet minimaal zijn opgenomen:

• Een beschrijving van het project en activiteiten.
• Een overzicht van de betrokken ondernemingen.
• De naam van de VGM Coördinator.
• Een uitgebreide risico-inventarisatie.
• De maatregelen tegen de vastgestelde risico’s.
• De maatregelen voor toezicht op de risico’s.
• De wijze waarop voorlichting en instructie wordt gegeven op de bouwplaats.
• Details over verdere risicovolle werkzaamheden.
• Details over de locatie, zoals hoe de bouwplaats wordt ingericht.
• Details over hoe te handelen bij noodsituaties.

Enkele specifieke onderdelen van ons plan zijn : Alarmkaart, Risico inventarisatie & evaluatie (RI&E), Taak Risico Analyse (TRA). 

Het VGM-plan wordt opgesteld door de projectverantwoordelijke. Bij ons is dat de projectleider, in samenspraak met de uitvoerder en indien nodig de veiligheidskundige.

De VGM Coördinator op het project tijdens onze werkzaamheden is veelal de uitvoerder. 

Hoe uitgebreid dit beschreven moet worden is afhankelijk van de type werkzaamheden en de complexiteit van de werkzaamheden.  

Naast dit plan worden ook pomp-, afsluiter-, kwaliteits- en verkeersplannen voor de werkzaamheden gemaakt.  Deze worden separaat van het VGM-plan opgesteld en ook besproken tijdens de start-werk overleg en/of ochtend startup.

Voor onze werkzaamheden is een Standaard VGM-plan opgesteld met daarin opgenomen de risico's die kunnen optreden bij onze werkzaamheden. Deze risico's komen voort uit de risico-inventarisatie (opgesteld door een veiligheidskundige) en zijn een verlengde van het Handboek VGM.

Tevens zijn de beheersmaatregelen opgenomen om de risico's te beheersen en het bewustzijn te vergroten. Het Standaard VGM-plan is van toepassing op al onze werkzaamheden. Het (project / standaard) VGM-plan wordt aan het begin van de werkzaamheden bij het start-werkoverleg besproken  door de projectleider / uitvoerder met de uitvoerenden, onderaannemers en belanghebbenden. Met name specifieke projectrisico's worden onder de loep genomen. Voor eventuele specifieke, afwijkende of bijzondere risico's kan een TRA gemaakt worden door de uitvoerder/projectleider. Na de bespreking wordt het start-werkformulier door de uitvoerenden, onderaannemers en belanghebbenden ondertekend (zie ook de toolbox startwerk overleg). Bij bijzonder projecten zal ook een Project Start Up (PSU) uitgevoerd worden. Het VGM-plan moet aanwezig zijn op de werkplek (digitaal (in SCS) of op papier).

Door de opdrachtgever kan in de ontwerpfase ook al een VGM-plan ontwerpfase gemaakt zijn.

Een VGM Plan wordt in de voorbereidingsfase opgesteld. Deze fase noemen we ook wel de ontwerpfase. De opdrachtgever is hiervoor verantwoordelijk, terwijl alle aannemers en onderaannemers die actief zijn op het project zelf een VGM deelplan opstellen. Bij de uitvoeringsfase volgt het definitieve VGM Plan. Dit definitieve plan wordt door een van de uitvoerende partijen opgesteld. Hiervoor wordt door de opdrachtgever vaak de hoofdaannemer aangewezen.  De uitvoerende partij benoemt daarbij ook een coördinator die toezicht houdt op de naleving van het plan. 

Bij bijzondere projecten (drukleidingen, RWZI, industrie en combinatie projecten met GMB bedrijven) zal er extra aandacht gegeven worden aan het samenstellen van het VGM-plan (overleggen  e.d.). 

Onderstaande afbeeldingen geven enkele impressies van het VGM-plan.

Tijdens de werkzaamheden worden veiligheidsaspecten vastgelegd in b.v. de Zó-app, werkplekinspecties, gasmeetformulieren e.d..

Binnen het VGM-proces zijn de volgende volgende verantwoordelijkheden gedefinieerd :

​​​​​​​VGM-Proces verantwoordelijk                        : Veiligheidskundige

VGM-verantwoordelijk (project)                     : Projectleider

VGM-verantwoordelijke werkplek                   : Uitvoerder (indien niet aanwezig 1e operator) of een derde (bv.                                                                                      Veiligheidskundige)

VGM-verantwoordelijk (calculatie)                 :  Calculator

Alle medewerkers nemen de afspraken uit het VGM-plan, de RI&E en/of de TRA’s in acht en voeren de werkzaamheden uit conform de veilgheidsvoorschriften.

Ga met elkaar in gesprek over het volgende:

1. Is er voor dit project een VGM-plan gemaakt?
2. Is het VGM-plan aanwezig op de werkplek?
3. Is het VGM-plan besproken tijdens de start-werk overleg?
4. Zijn alle risico's van het werk beschreven?
5. Is de alarmkaart aanwezig op dit project?
6. Is er een TRA voor dit project gemaakt? 

Zorg voor je eigen veiligheid en die van anderen.

Mochten er naar aanleiding van deze Toolbox nog vragen zijn, dan kan contact worden opgenomen met de KAM-afdeling.

Werk veilig of werk niet !!